ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ

                                                    

Ἡ ἀλαζονεία βεβαίως θὰ φανῇ ὅτι εἶναι κάποια προσποίησις διὰ μὴ ὑπάρχοντα ἀγαθά 1. Ἰδοὺ δὲ τί λογῆς ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἀλαζών. Στέκει εἰς τὴν προκυμαίαν 2 (τοῦ Πειραιῶς) καὶ διηγεῖται εἰς ξένους ὅτι ἔχει δώσει πολλὰ χρήματα εἰς θαλασσοδάνεια 3, περιγράφει λεπτομερῶς τὴν ἐργασίαν αὐτὴν καὶ πόσα αὐτὸς ἐκέρδισε καὶ ἔχασε· συγχρόνως ἐνῷ καυχᾶται δι' αὐτὰ, στέλλει τὸν δοῦλόν του εἰς τὴν τράπεζαν, ἂν καὶ δὲν ἔχει κατάθεσιν οὔτε μιᾶς δραχμῆς.— Εἶναι ἱκανὸς καὶ συνταξιδιώτην του καθ' ὁδὸν νὰ ἐμπαίξῃ λέγων ὅτι ἐξεστράτευσε μαζὶ μὲ τὸν Ἀλέξανδρον καὶ πῶς ἐκεῖνος ἐφέρετο πρὸς αὐτὸν καὶ πόσα λιθοκόλλητα ποτήρια 4 ἔφερε ἀπὸ τὴν ἐκστρατείαν· νὰ ὑποστηρίζῃ δὲ ὅτι οἱ τεχνῖται τῆς Ἀσίας εἶναι καλύτεροι ἀπὸ τοὺς τεχνίτας τῆς Εὐρώπης· καὶ λέγει ὅλα αὐτὰ χωρὶς νὰ ἔχῃ μεταβῆ εἰς κανένα ἄλλον τόπον ἔξω τῆς πόλεως·— καὶ ἐπιστολὰς δὲ τρεῖς λέγει ὅτι ἔλαβε ἀπὸ τὸν Ἀντίπατρον 5, μὲ τὰς ὁποίας τὸν ἐπροσκάλεσε νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Μακεδονίαν καὶ ὅτι, ἐνῷ τοῦ ἐδίδετο ἄδεια ἐξαγωγῆς ξυλείας (ἀπὸ τὴν Μακεδονίαν) 6 χωρὶς δασμόν, δὲν ἐδέχθη, διὰ νὰ μὴ τὸν συκοφαντήσῃ κανείς, ὅτι εἶναι περισσότερον παρ' ὅσον πρέπει φίλος τῶν Μακεδόνων 7.— Κατὰ τὴν σιτοδείαν 8 λέγει ὅτι αὐτὸς ἔχει ἐξοδεύσει περισσότερα ἀπὸ πέντε τάλαντα εἰς βοήθειαν τῶν πτωχῶν πολιτῶν, διότι δὲν ἠμπορεῖ νὰ ἀρνηθῇ.—Εὑρισκόμενος μεταξὺ ἀγνώστων προσώπων παρακαλεῖ ἕνα ἐξ αὐτῶν νὰ λογαριάσῃ μὲ τὰς ψήφους 9 καὶ ἀφοῦ μετρήσῃ κατὰ ἑξακοσίας δραχμὰς καὶ κατὰ μνᾶν καὶ προσθέσῃ πρὸς πιστοποίησιν καὶ ὀνόματα ὀφειλετῶν εἰς κάθε ποσὸν ἀπὸ αὐτά, ἀναβιβάζει τὸ ὁλικὸν ἄθροισμα εἰς δέκα τάλαντα· καὶ αὐτά, λέγει, ἐδόθησαν ἀπὸ αὐτὸν εἰς ἐράνους, παραλείπει δὲ νὰ προσθέσῃ τὰς τριηραρχίας 10 καὶ τὰς ἄλλας δημοσίας λειτουργίας ποὺ ἀνέλαβε.— Εἰς τὴν ἀγορὰν τῶν ἵππων πλησιάζει ἐκείνους ποὺ πωλοῦν τοὺς καλυτέρους καὶ προσποιεῖται ὅτι θέλει νὰ ἀγοράσῃ 11.— Ἔρχεται εἰς τὰ ἐπιπλοπωλεῖα καὶ ζητεῖ ἱματισμὸν ἀξίας δύο ταλάντων, ὑβρίζει δὲ τὸν δοῦλόν του, διότι δὲν ἔφερε μαζί του τὰ ἀναγκαῖα χρήματα.— Ἐνῷ κατοικεῖ εἰς σπίτι μὲ ἐνοίκιον, λέγει εἰς ἐκεῖνον ποὺ δὲν τὸ γνωρίζει, ὅτι εἶναι πατρικό του καὶ ὅτι θὰ τὸ πωλήσῃ, διότι εἶναι μικρὸ σχετικῶς πρὸς τοὺς ξένους ποὺ φιλοξενεῖ 12

*******************************

   1. Ὁ Ἀριστοτέλης ὁρίζει τὴν ἀλαζονείαν ὡς ‘προσποίησιν ἐπὶ τὸ μεῖζον’ (Ἠθικ. Νικ. Β, 7, 1108α) καὶ ‘ἀλαζὼν δὲ ὁ πλείω τῶν ὑπαρχόντων προσποιούμενος’ (Ἠθικ. Εὐδ. Β, 3, 1221α 24)· ὁ δὲ Πλάτων ὡς ‘ἕξιν προσποιητικὴν ἀγαθοῦ ἢ ἀγαθῶν μὴ ὑπαρχόντων’ (ὁρισμ. 416). Τὴν διαφορὰν τοῦ ἀλαζόνος καὶ μικροφιλοτίμου ἴδε εἰς τὸν ὁρισμὸν μικροφιλοτιμίας (4).

       2. Διὰ τοῦ προκυμαία μετέφρασα τὴν λέξιν τοῦ κειμένου διάζευγμα, τὸ ὁποῖον φαίνεται ὅτι ἦτο τὸ ἴδιον μὲ τὸ ἀναφερόμενον χῶμα τοῦ Πειραιῶς, δηλ. τὸ πρόχωμα ποὺ περιέφρασσε τὸν λιμένα καὶ ἄφηνε διάστημα 55 μόνον μέτρων διὰ τὴν εἴσοδον καὶ ἔξοδον τῶν πλοίων. Εἰς τὸ μέρος ἐκεῖνο ἐγίνετο συνάντησις διαφόρων ἐμπόρων καὶ ξένων.
       3. Ὁ τόκος διὰ τὰ θαλασσοδάνεια ἀνήρχετο εἰς 30%, ἐνῷ διὰ τὰ δάνεια τῆς ξηρᾶς ἦτο 18%.
       4. Οἱ τεχνῖται τῆς Ἀσίας ἦσαν εἰδικοὶ εἰς τὴν κατασκευὴν πολυτίμων ποτηρίων.
       5. Ὁ Ἀντίπατρος ἦτο τοποτηρητὴς τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου εἰς τὴν Μακεδονίαν καὶ Ἑλλάδα κατὰ τὴν ἐκστρατείαν του εἰς τὴν Ἀσίαν (322-310). Ἐκ τούτου συμπεραίνει ὁ Cichorius ὅτι οἱ Χαρακτῆρες ἐγράφησαν κατὰ τὸ ἔτος 319 π.Χ.
       6. Τὰ δάση τῆς Μακεδονίας ἀπὸ τοῦ πέμπτου ἤδη αἰῶνος π.Χ. παρεῖχον ξυλείαν ναυπηγήσιμον εἰς τοὺς Ἀθηναίους· τινὲς δὲ κατώρθωνον νὰ λάβουν καὶ ἄδειαν εἰσαγωγῆς ἄνευ δασμοῦ.
       7. Εἰς τὴν μετάφρασιν τοῦ χωρίου τούτου ἔλαβον ὑπ’ ὄψιν τὴν διόρθωσιν τοῦ Madvig ‘περαιτέρω φίλος εἶναι ἢ προσῆκε Μακεδόσι’. Τὰ χειρόγραφα ὅμως ἔχουν ‘περαιτέρω φιλοσοφεῖν προσῆκε Μακεδόσι’, τὸ ὁποῖον ὁ Diels καὶ ἄλλοι ἑρμηνεύουν ‘ἔπρεπε νὰ εἶναι περισσότερον πανοῦργοι οἱ Μακεδόνες, διὰ νὰ κατορθώσουν νὰ μὲ προσελκύσουν μὲ τοιαῦτα δῶρα’.
       8. Πρόκειται πιθανῶς περὶ τῆς γενομένης σιτοδείας εἰς τὰς Ἀθήνας κατὰ τὸ ἔτος 329, ὅτε ἡ τιμὴ ἑνὸς μεδίμνου σίτου ἀνῆλθεν εἰς 16 δραχμάς, ἐνῷ συνήθως ἐπωλεῖτο 5.
       9. Οἱ ἀρχαῖοι ἔκαμνον τὰς ἀριθμητικὰς πράξεις μὲ ψήφους (λιθάρια), τὰς ὁποίας ἔθετον ἐπὶ ἀβακίου. Ὁ Cichorius ἐξηγεῖ ὡς ἑξῆς τὸ δύσκολον τοῦτο χωρίoν. Ἂς ὑποθέσωμεν τρεῖς ἀριθμητικὰς ἑνότητας, ἑκάστη τῶν ὁποίων ἀντιστοιχεῖ εἰς μίαν στήλην τοῦ ἀβακίου· εἰς τὴν κατωτέραν στήλην ἀριθμητικὴ ἑνότης εἶναι ἡ μνᾶ ἢ 100 δραχμαί, εἰς τὴν μέσην 6 μναῖ ἢ 600 δραχμαὶ καὶ εἰς τὴν ἀνωτέραν 60 μναῖ ἢ ἓν τάλαντoν. Ὁσάκις λοιπὸν ἡ κατωτέρα στήλη περιέχει 6 ψήφους ὁ λαγαριάζων τὰς ἀντικαθιστᾷ διὰ μιᾶς τὴν ὁποίαν θέτει εἰς τὴν μέσην στήλην, ὁσάκις δὲ ἡ στήλη αὐτὴ περιέχει 10 ψήφους, τὰς ἀντικαθιστᾷ μὲ μίαν τὴν ὁποίαν θέτει εἰς τὴν ἀνωτέραν ποὺ ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὸ τάλαντον (=6000 δρχ.)· κατὰ τὸν τρόπον τοῦτον τὸ κεφάλαιον ἢ ἄθροιομα εὑρίσκεται εὐκολώτατα.
       10. Ἡ τριηραρχία ἦτο μία ἀπὸ τὰς ἐκτάκτους λειτουργίας. Αἱ ὑποχρεώσεις τοῦ τριηράρχου ἦσαν· νὰ ἐξοπλίσῃ δι’ ἐξόδων του τριήρη, τὴν ὁποίαν τοῦ ἔδιδεν ἡ πόλις, νὰ τὴν διατηρῆ εἰς καλὴν κατάστασιν καὶ νὰ μισθοδοτῇ τὸ πλήρωμα.
       11. Ἡ συντήρησις ἵππου ἦτο πολυτέλεια τῶν πλουσίων Ἀθηναίων· ‘ἄγαλμα τῆς ὑπερπλούτου χλιδῆς’ ὡς λέγει ὁ Αἰσχύλος (Προμηθ. 466). Ἡ τάξις τῶν ἱππέων ἦτο εὐγενὴς καὶ ἀριστοκρατική. Ὁ ἀλαζών, διὰ νὰ φανῇ ὅτι ἀνήκει εἰς αὐτήν, προσποιεῖται ὅτι θὰ ἀγοράση ἵππον καὶ μάλιστα πολυτελείας, κατάλληλον δηλ. διὰ τὰς ἱπποδρομίας καὶ τὸν πόλεμον.
       12. Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἐξήσκουν κατὰ παράδοσιν τὴν φιλοξενίαν καὶ τὴν ἐθεώρουν ὡς ἀρετήν.
  Απόδοσις στη Ν.Ελληνική και σχόλια, Εμμανουήλ Δαυίδ