NELLY'S (Νέλλη Σουγιουλτζόγλου) Η ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

Νέλλη Σουγιουλτζόγλου( 1899-1998)

 

Γερμανικής – αρχικά – φωτογραφικής επιρροής, το έργο της μικρασιάτισσας Nelly’s από το Αϊδίνι χαρακτηρίζεται από κινητικότητα και ελευθερία, όπως και η ίδια η ζωή της.

Από τους Γερμανούς δασκάλους της, Hugo Erfurth και Franz Fiedler, αποκόμισε την πικτοριαλιστική τεχνική και την κλασική αισθητική. Η εγκατάστασή της στην Αθήνα το 1924, όπου ανοίγει φωτογραφικό studio στην οδό Ερμού, θα την προσανατολίσει προς μία ελληνοκεντρική και συντηρητικότερη αντιμετώπιση της θεματογραφίας. Στο πορτρέτο, στο οποίο θα εξασκηθεί σ’ όλη τη διάρκεια της φωτογραφικής της πορείας στην Ελλάδα και την Αμερική, οφείλεται η απεικόνιση της αθηναϊκής κοινωνίας του Μεσοπολέμου αλλά και η συγκρότηση σημαντικού αρχείου της ελληνικής ομογένειας. Από το 1927 η Nelly’s περιοδεύει την ελληνική ύπαιθρο στοιχειοθετώντας το πανόραμα της Ελλάδας του Μεσοπολέμου. Ελληνίδα της διασποράς, συνθέτει φωτογραφικά μία Ελλάδα «ειδυλλιακή». Μέσα από τα επίσημα τουριστικά έντυπα που κυκλοφόρησαν με φωτογραφίες της στο εξωτερικό, διαμορφώθηκαν οι πρώτες βάσεις-οπτικά σύμβολα της ελληνικής «τουριστικής φιλοσοφίας».

Τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί θησαυροί αποτυπώθηκαν συστηματικά από την Nelly’s: οι πειραματισμοί με το φυσικό φως και η αποτύπωση των αρχαίων ναών στη διαμνημειακή τους σχέση παραπέμπουν στις λήψεις του επίσης γερμανού φωτογράφου και μαθητή του Erfurth, Walter Hege. Oι φωτογραφίες χορού (1923-1929) στη Γερμανία, αλλά κυρίως αυτές στην Ακρόπολη, ξεχωρίζουν για τη θεματική τους συνοχή και την αναδεικνύουν σε κορυφαία φωτογράφο χορού του Μεσοπολέμου. Στην Αμερική, όπου εγκαταστάθηκε και παρέμεινε για 25 περίπου χρόνια, θα προσθέσει στο πανόραμα της θεματογραφίας της τη διαφημιστική και έγχρωμη φωτογραφία, καθώς και το φωτορεπορτάζ (Easter Parade – δρόμοι της Ν. Υόρκης), χωρίς ωστόσο να μπορέσει να ενταχθεί στις σύγχρονες τάσεις της αμερικανικής φωτογραφίας. Μετά από έναν αιώνα έντονης φωτογραφικής παρουσίας και δυναμικής διεκδίκησης της προβολής του έργου της, η Nelly’s πεθαίνει στην Αθήνα κληροδοτώντας στην ελληνική φωτογραφική ιστορία ένα έργο πολυσύνθετο, παραδειγματικό για νέους φωτογράφους, τόσο λόγω της καλλιτεχνικής όσο και της τεκμηριωτικής του αξίας. (σχόλια από ιστοχώρο ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ)

Από Δελφικές γιορτές ΄Αγγελου και Εύας Σικελιανού

Εύα Σικελιανού, από τις Δελφικές γιορτές.

Ηπειρώτισσες στις θημωνιές.
Ήπειρος, γύρω στο 1930

Αλώνισμα.
Κρήτη, 1927-30

Χαλκωματάς.
Πειραιάς, γύρω στο 1930

Πορτρέτο γυναίκας της υπαίθρου.
Ελλάδα, 1927-30

                                                                             

Δίας και Κρητικός βοσκός.

Κεφαλή γυναίκας Λαπίθη από την Κενταυρομαχία στο ναό του Δία στην Ολυμπία.
Ολυμπία, γύρω στο 1930

Νεαρή κοπέλα από την Υπάτη σε αντιδιαστολή με κεφαλή γυναικός Λαπίθη.

Ακρόπολη, τα Προπύλαια και ο ναός της Αθηνάς Νίκης.
Αθήνα, γύρω στο 1930

Βοσκόπουλα.
Ιωάννινα, γύρω στο 1930

Οι περίφημες γυμνές φωτογραφίες με φόντο τον Παρθενώνα που σκανδάλισαν τα ήθη της εποχής, στη συνέχεια έκαναν το γύρο του κόσμου ανεβάζοντας την Nelly's στο βάθρο των σημαντικών φωτογράφων της εποχής και αργότερα( πολύ αργότερα) έγιναν και σήμα κατατεθέν του Εθνικού Οργανισμού Τουρισμού 1928-1929.

«Είχα πάρει μαζί μου πολλά μέτρα άκοπες μουσελίνες, αρχαϊκά πέπλα για την όμορφη μπαλαρίνα. Από τη διεύθυνση της Ακρόπολης μου είχαν πει ότι η φωτογράφιση έπρεπε να γίνει μετά το επισκεπτήριο. Έτσι για να μην είμαστε δυο κοπέλες μόνες στην ερημιά παρακάλεσα τον πατέρα μου να μας συνοδεύσει. Ήταν όμως εκεί και ο ίδιος ο Φιλαδελφέας. Μας έδειξαν το σπιτάκι του φύλακα και μας είπαν ότι η καλλιτέχνης μπορούσε να αλλάξει εκεί και να βάλει τα πέπλα που είχα φέρει μαζί μου. Η πόρτα ήταν μισάνοιχτη, και καθώς ο ήλιος έγερνε και γέμιζε με φως τον μικρό χώρο, είδα για πρώτη φορά την ξένη χορεύτρια ολόγυμνη. Μου φάνηκε πως ενσάρκωνε το πνεύμα των αρχαίων μαρμάρων! «Θα μπορούσατε να ποζάρετε τελείως γυμνή;» είπα. Δέχτηκε. Έτρεξα και ρώτησα τον Φιλαδελφέα. Η απάντησή του ήταν καταφατική: «Φτάνει οι φωτογραφίες να μην είναι για δημοσίευση». Η ξένη χορεύτρια προχώρησε ολόγυμνη, κρατώντας μόνο ένα μικρό κλωνάρι ελιάς. Κι άρχισε να χορεύει μέσα στον Παρθενώνα, ενώ η Nelly's με την παλιά της Λάικα απαθανάτιζε τις διάφορες φάσεις του εξαίσιου θεάματος. Πηγή: www.lifo.gr

[ Από την Άλκηστη Γεωργίου ] Διαβάζω στο 69magazine.gr: Από τα διασημότερα έργα της «εθνικής φωτογράφου» Nelly's ( Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη) είναι οι δύο γυμνές φωτογραφίσεις που έκανε στην Ακρόπολη το 1928 και το 1929. Magnify Image Magnify Image Πώς, όμως, στην Ελλάδα της δεκαετίας του '30, και σε ένα τόσο συντηρητικό περιβάλλον η εμβληματική και πρωτοποριακή φωτογράφος Nelly's κατάφερε να πάρει άδεια για να κάνει τη «φωτογράφιση-σκάνδαλο» στον Παρθενώνα; Σύμφωνα με την ίδια, το γυμνό εκείνο προέκυψε τυχαία. (απόσπασμα από το περιοδικό «Επτά Ημέρες») Η Nelly's όταν αφηγείται την ιστορία των φωτογραφιών εκείνων, επιμένει ότι είχε τηρήσει όλους τους κανονισμούς. Είχε ζητήσει άδεια από τον διευθυντή της Ακρόπολης, Αλέξανδρο Φιλαδελφέα, με σκοπό να κάνει μια καλλιτεχνική φωτογράφιση με μοντέλο την Μόνα Πάιβα, διάσημη χορεύτρια της Κομεντί Φρανσέζ που έδινε εκείνο τον καιρό παραστάσεις στην Αθήνα. Η άδεια της δόθηκε ευχαρίστως. Magnify Image Η φωτογραφία της Νικόλσκα που έκανε την Νelly's διάσημη σε όλον τον κόσμο Magnify Image «Είχα πάρει μαζί μου πολλά μέτρα άκοπες μουσελίνες, αρχαϊκά πέπλα για την όμορφη μπαλαρίνα. Από τη διεύθυνση της Ακρόπολης μου είχαν πει ότι η φωτογράφιση έπρεπε να γίνει μετά το επισκεπτήριο. Έτσι για να μην είμαστε δυο κοπέλες μόνες στην ερημιά παρακάλεσα τον πατέρα μου να μας συνοδεύσει. Ήταν όμως εκεί και ο ίδιος ο Φιλαδελφέας. Μας έδειξαν το σπιτάκι του φύλακα και μας είπαν ότι η καλλιτέχνης μπορούσε να αλλάξει εκεί και να βάλει τα πέπλα που είχα φέρει μαζί μου. Η πόρτα ήταν μισάνοιχτη, και καθώς ο ήλιος έγερνε και γέμιζε με φως τον μικρό χώρο, είδα για πρώτη φορά την ξένη χορεύτρια ολόγυμνη. Μου φάνηκε πως ενσάρκωνε το πνεύμα των αρχαίων μαρμάρων! «Θα μπορούσατε να ποζάρετε τελείως γυμνή;» είπα. Δέχτηκε. Έτρεξα και ρώτησα τον Φιλαδελφέα. Η απάντησή του ήταν καταφατική: «Φτάνει οι φωτογραφίες να μην είναι για δημοσίευση». Η ξένη χορεύτρια προχώρησε ολόγυμνη, κρατώντας μόνο ένα μικρό κλωνάρι ελιάς. Κι άρχισε να χορεύει μέσα στον Παρθενώνα, ενώ η Nelly's με την παλιά της Λάικα απαθανάτιζε τις διάφορες φάσεις του εξαίσιου θεάματος. Magnify Image Magnify Image Όταν η Μόνα Πάιβα έφυγε από την Αθήνα, η Nelly's της έδωσε μερικές από τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει. Ύστερα από λίγο καιρό μια από αυτές τις φωτογραφίες δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό Illustration de Paris, και ο αθηναϊκός τύπος αντέδρασε έντονα χαρακτηρίζοντας τη γυμνή φωτογράφιση «βεβήλωση». Magnify Image Magnify Image Ένα χρόνο αργότερα η τολμηρή Nelly's προτείνει στην Ουγγαρέζα χορεύτρια Νικόλσκα να ποζάρει και αυτή γυμνή στο βράχο της Ακρόπολης. Ο Φιλαδελφέας της δίνει ξανά άδεια, όμως αυτή τη φορά η φωτογράφος ντύνει την Νικόλσκα με πέπλα έτσι ώστε να μην ξεσπάσουν νέες αντιδράσεις. Magnify Image Magnify Image Αργότερα, οι φωτογραφίες με τις γυμνές χορεύτριες έγιναν αφίσες και παρουσιάστηκαν στο περίπτερο του ελληνικού τουρισμού στην έκθεση του Παρισιού το 1936, αφήνοντας εποχή. Πηγή: www.lifo.gr

[ Από την Άλκηστη Γεωργίου ] Διαβάζω στο 69magazine.gr: Από τα διασημότερα έργα της «εθνικής φωτογράφου» Nelly's ( Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη) είναι οι δύο γυμνές φωτογραφίσεις που έκανε στην Ακρόπολη το 1928 και το 1929. Magnify Image Magnify Image Πώς, όμως, στην Ελλάδα της δεκαετίας του '30, και σε ένα τόσο συντηρητικό περιβάλλον η εμβληματική και πρωτοποριακή φωτογράφος Nelly's κατάφερε να πάρει άδεια για να κάνει τη «φωτογράφιση-σκάνδαλο» στον Παρθενώνα; Σύμφωνα με την ίδια, το γυμνό εκείνο προέκυψε τυχαία. (απόσπασμα από το περιοδικό «Επτά Ημέρες») Η Nelly's όταν αφηγείται την ιστορία των φωτογραφιών εκείνων, επιμένει ότι είχε τηρήσει όλους τους κανονισμούς. Είχε ζητήσει άδεια από τον διευθυντή της Ακρόπολης, Αλέξανδρο Φιλαδελφέα, με σκοπό να κάνει μια καλλιτεχνική φωτογράφιση με μοντέλο την Μόνα Πάιβα, διάσημη χορεύτρια της Κομεντί Φρανσέζ που έδινε εκείνο τον καιρό παραστάσεις στην Αθήνα. Η άδεια της δόθηκε ευχαρίστως. Magnify Image Η φωτογραφία της Νικόλσκα που έκανε την Νelly's διάσημη σε όλον τον κόσμο Magnify Image «Είχα πάρει μαζί μου πολλά μέτρα άκοπες μουσελίνες, αρχαϊκά πέπλα για την όμορφη μπαλαρίνα. Από τη διεύθυνση της Ακρόπολης μου είχαν πει ότι η φωτογράφιση έπρεπε να γίνει μετά το επισκεπτήριο. Έτσι για να μην είμαστε δυο κοπέλες μόνες στην ερημιά παρακάλεσα τον πατέρα μου να μας συνοδεύσει. Ήταν όμως εκεί και ο ίδιος ο Φιλαδελφέας. Μας έδειξαν το σπιτάκι του φύλακα και μας είπαν ότι η καλλιτέχνης μπορούσε να αλλάξει εκεί και να βάλει τα πέπλα που είχα φέρει μαζί μου. Η πόρτα ήταν μισάνοιχτη, και καθώς ο ήλιος έγερνε και γέμιζε με φως τον μικρό χώρο, είδα για πρώτη φορά την ξένη χορεύτρια ολόγυμνη. Μου φάνηκε πως ενσάρκωνε το πνεύμα των αρχαίων μαρμάρων! «Θα μπορούσατε να ποζάρετε τελείως γυμνή;» είπα. Δέχτηκε. Έτρεξα και ρώτησα τον Φιλαδελφέα. Η απάντησή του ήταν καταφατική: «Φτάνει οι φωτογραφίες να μην είναι για δημοσίευση». Η ξένη χορεύτρια προχώρησε ολόγυμνη, κρατώντας μόνο ένα μικρό κλωνάρι ελιάς. Κι άρχισε να χορεύει μέσα στον Παρθενώνα, ενώ η Nelly's με την παλιά της Λάικα απαθανάτιζε τις διάφορες φάσεις του εξαίσιου θεάματος. Magnify Image Magnify Image Όταν η Μόνα Πάιβα έφυγε από την Αθήνα, η Nelly's της έδωσε μερικές από τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει. Ύστερα από λίγο καιρό μια από αυτές τις φωτογραφίες δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό Illustration de Paris, και ο αθηναϊκός τύπος αντέδρασε έντονα χαρακτηρίζοντας τη γυμνή φωτογράφιση «βεβήλωση». Magnify Image Magnify Image Ένα χρόνο αργότερα η τολμηρή Nelly's προτείνει στην Ουγγαρέζα χορεύτρια Νικόλσκα να ποζάρει και αυτή γυμνή στο βράχο της Ακρόπολης. Ο Φιλαδελφέας της δίνει ξανά άδεια, όμως αυτή τη φορά η φωτογράφος ντύνει την Νικόλσκα με πέπλα έτσι ώστε να μην ξεσπάσουν νέες αντιδράσεις. Magnify Image Magnify Image Αργότερα, οι φωτογραφίες με τις γυμνές χορεύτριες έγιναν αφίσες και παρουσιάστηκαν στο περίπτερο του ελληνικού τουρισμού στην έκθεση του Παρισιού το 1936, αφήνοντας εποχή. Πηγή: www.lifo.gr

Η Ουγγαρέζα χορεύτρια Nikolska στον Παρθενώνα.
Αθήνα, 1929

Η Ουγγαρέζα χορεύτρια Nikolska στον Παρθενώνα.
Αθήνα, 1929

Μόνα Πάιβα , η διάσημη χορεύτρια της Κομεντί Φρανσέζ

Η Κρήτη όπως την συνέλαβε ο φακός της Nelly's

Xανιά

Σφακιανός

Σφακιανοί

Ηρακλειώτης

 Τριπολιτσιώτες προύχοντες με εθνική ενδυμασία. Φωτογραφία Nelly’s περίπου το 1930.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ