Ο Δαίμων κατά Σωκράτη

1os π.Χ αι. Ρώμη, Σωκράτης, φωτόWikimedia PHGCOM

 

 Διάλογος μεταξύ Σωκράτους και Ερμογένους, στο Πλατωνικό έργο "Κρατύλος" 


Κι΄αλήθεια Ερμογένη, τί τέλος πάντων σημαίνει το όνομα "δαίμονες"; Πρόσεξε άν σου φανώ ότι λέγω κάτι που να έχη αξία.
-Λέγε μόνον.
-Γνωρίζεις λοιπόν ποιοί λέγει ο Ησίοδος ότι είναι οι δαίμονες;
-Δεν γνωρίζω.
-Ούτε ότι λέγει πως το πρώτο γένος των ανθρώπων υπήρξε χρυσό;
-Aυτό, ασφαλώς το γνωρίζω.
-Λέγει λοιπόν περί αυτού "Αφότου όμως η μοίρα εκάλυψε αυτό το γένος,
αυτοί ονομάζονται πνεύματα αγνά επάνω στη γή, αγαθοί, προστάτες από το κακό, φύλακες των θνητών ανθρώπων".
-Και τί λοιπόν εννοείς;
-Νομίζω δηλαδή ότι ονομάζει το γένος αυτό χρυσό, όχι επειδή έγινε από χρυσάφι, αλλά ότι ήταν αγαθό και ωραίο. Και απόδειξις για μένα είναι ότι γα μας  λέγει πως είμαστε το σιδερένιο γένος.
-Αλήθεια λες.
-Νομίζεις λοιπόν ότι άν και από τους τωρινούς κάποιος είναι αγαθός, δεν θα μπορούσε να πεί ότι κατάγεται από το χρυσό εκείνο γένος;
-Είναι φυσικό.
-Και οι αγαθοί είναι κάτι άλλο ή φρόνιμοι;
-Φρόνιμοι.
-Αυτό λοιπόν περισσότερο από κάθε άλλο, όπως μου φαίνεται, λέγει ότι ήσαν οι δαίμονες. δηλαδή,  επειδή ησαν φρόνιμοι και δαήμονες, δαίμονες αυτούς ωνόμασε. και στην αρχαία και στη δική μας γλώσσα το ίδιο όνομα συναντάται. Λέγει λοιπόν καλά και αυτός και άλλοι ποιητές, όσοι λέγουν ότι, όταν πεθάνει κάποιος που υπήρξε αγαθός, έχει μεγάλη μοίρα και τιμή και γίνεται δαίμων σύμφωνα με την ονομασία της φρονήσεως. Μ΄αυτήν λοιπόν την γνώμη συντάσσομαι κι΄εγώ, ότι δηλαδή κάθε γνωστικός άνθρωπος , που είναι αγαθός, είναι δαιμόνιος όσο ζη κι΄αφού πεθάνει και ορθά ονομάζεται "δαίμων".